Για τη Ζωγραφική της Βάσως Τρίγκα
Ίρις Κρητικού, Ιστορικός Τέχνης
"Η αληθινή Ζωγραφική, επιχειρεί αδιάκοπα να χαράξει ένα ικανό μονοπάτι ανάμεσα στον λαβύρινθο των λέξεων, προς την κατεύθυνση των σύνθετων μα ανείπωτων απολαύσεων της θέασης".
Julian Bell
Η περιπέτεια της Βάσως Τρίγκα στο βασίλειο του χρώματος, που ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια ως ένα εύθραυστο ιδιωτικό μονοπάτι, συνεχίζεται με αμείωτη προσήλωση ως σήμερα, συμπαρασύροντάς μας με ορμητική βεβαιότητα στη διαδικασία της δικής της θέασης του κόσμου και των πραγμάτων: οδηγούμενη μέσα από ενδελεχείς αρχικές σημειώσεις, δουλεμένες με ποικίλα εικαστικά μέσα (κάρβουνο, σχέδιο, κολλάζ με σινική, ακουαρέλες και μελάνι τυπογραφείου) και επιστρατεύοντας στη συνέχεια τον εύγλωττο χειρισμό του χρώματος ως ιδεατή αυτοτέλεια, η Τρίγκα προτάσσει με ελεύθερη έκφραση τα τολμηρά χρωματικά πεδία που διέπουν τη σημερινή ζωγραφική της προσδίδοντας μια αρμονική, γοργή ρυθμολογία στην πρώτη της ύλη. Το έργο της, παλλόμενο από διαδοχικές εκρήξεις ζωηρών χρωμάτων, επάλληλων τολμηρών γραφημάτων και ρευστών, εξπρεσιονιστικών όγκων και επιθυμώντας να αποτυπώσει όλα εκείνα που οι αισθήσεις μας μπορούν δυνητικά να δουν ή να αφουγκραστούν και να κατανοήσουν, εκπορεύεται από το συμπύκνωμα των εικόνων του θερμού ελληνικού τοπίου που εξακολουθητικά διακατέχει την έμπνευση της ζωγράφου.
Η οργιώδης ανοιξιάτικη βλάστηση, τα θερινά σταροχώραφα, τα δάση με τα ψηλά κυπαρίσσια και οι αιωνόβιοι ελαιώνες, η ζωοποιός θάλασσα με τις αναπάντεχες αποχρώσεις και τα ανεξίτηλα ίχνη των καραβιών σε αέναους πλόες, τα θριαμβικά ηλιοβασιλέματα και τα ασύμμετρα βράχια των ελληνικών νησιών, οι περιπατητές, οι θεριστές και τα ζευγάρια των ερωτευμένων που σημειώνονται με γοργές σχεδιαστικές γραμμές στις παρυφές της πυκνής χρωματικής δομικής ύλης, διατηρώντας μια ελλειπτική διαφάνεια που παραπέμπει στις ονειρικές φιγούρες του Chagall, τρέπονται σταδιακά μέσω της χειρονομιακής ζωγραφικής και του ορμητικού χρωστήρα της Βάσως Τρίγκα, σε αφαιρετικές οργανικές φόρμες με θαυμαστή απτική ποιότητα που, διατηρώντας μια θαυμαστή καθαρότητα του χρώματος και της πλαστικότητας, εγκαθίστανται στον καμβά προχωρώντας σε μια ποιητική, συγκινησιακή μεταγραφή της πραγματικότητας.
Στην πορεία της γένεσης των πυκνών αυτών ζωοφόρων και φωτεινών πλοχμών, των εύφορων ηλιόλουστων κάμπων που εξερευνώνται από τις άλλοτε ορατές και τις άλλοτε αθέατες λανθάνουσες ανθρώπινες φιγούρες, ο αυθόρμητος τρόπος γραφής, είναι αυτός που κυρίως επιστρατεύει η ζωγράφος: αποφεύγοντας τη διαδικασία του προσχεδίου και ακολουθώντας το κυρίαρχο ένστικτο μια καινούριας κάθε φορά ιδέας, η Βάσω Τρίγκα σχηματίζει και εικονοποιεί τις σκέψεις της παρορμητικά, σταματώντας "εκεί που κάθε φορά την ικανοποιεί η ακαθόριστη αλλά ωσεί παρούσα αίσθηση του έργου», το συναισθηματικά φορτισμένο πεδίο του και η ενδογενής του μουσικότητα. Κατά τη διάρκεια της ζωγραφικής σύνθεσης που στηρίζεται εξίσου στην παρατήρηση και τη διαίσθηση, δημιουργούνται αυτοτελείς νησίδες -οργανικές ενότητες χρωμάτων και εστίες φωτός, που ποτέ δεν ξεκινούν από ένα και μόνο σημείο του πίνακα: με αφετηρία μια διεργασία που στην πρώτη ανάγνωσή της μοιάζει αφαιρετική, οι ρέουσες χρωματικές χορογραφίες της ζωγράφου, δουλεμένες επίπονα και επάλληλα με πινέλα και σπάτουλες που οργώνουν ακούραστα τον καμβά, καταλήγουν μέσα από μια αβίαστη διαδικασία σε σχηματοποιημένες μα αναγνωρίσιμες ελεύθερες πλαστικές και γεωμετρικές φόρμες που συνομιλούν με το δεσπόζον χρώμα.
Η παρούσα θεματολογία της Βάσως Τρίγκα, που γεννιέται μέσα από τα σαρκώδη πράσινα, τα αιχμηρά θερινά κίτρινα, τα ζωηρά στίγματα του κόκκινου magenta, τα περιστασιακά επιδέξια ασπρόμαυρα (που τρέπονται με τη σειρά τους σε χρώμα) και κυρίως τα ονειρικά μπλε cobalt του Matisse, αγαπημένου δημιουργού και πηγή έμπνευσης της ζωγράφου, αποτελείται από δύο κεντρικούς άξονες: αν και η ελεύθερη διαδικασία της οργανικής "εσωτερικής γραφής" χαρακτηρίζει αρκετά από τα έργα της αποτελώντας αυτοσκοπό τους, η ανάγκη της ζωγράφου να διατυπώσει την αγωνία της για το ευάλωττο ανθρώπινο περιβάλλον, αποτελεί αφορμή για τη δημιουργία του δεύτερου σημαντικού μέρους των έργων αυτής της ενότητας: "Το να αγγίζω ένα λουλούδι είναι σημαντικό για την καθημερινότητά μου. Επειδή με πονάει αφάνταστα το θέμα του περιβάλλοντος, ήθελα οι πίνακές μου να είναι ένα παράθυρο στη φύση, να προσφέρουν εκείνο που λείπει. Να «τους ανοίγεις», να τους βλεπεις και να σου δίνουν οξυγόνο...", σημειώνει η ίδια με αφορμή το έργο της.
Μελετώντας το παράλληλο έργο της ζωγράφου στο Λουξεμβούργο και στην Ελλάδα, διασχίζοντας με το βλέμμα τα εξπρεσιονιστικά δάση της φαντασίας που συναντούν και ενώνονται με τις αληθινές μνήμες,τις εμπειρίες και τις καταγραφές της πραγματικότητας ("στο Λουξεμβούργο, μένοντας σε μια σοφίτα που καδράρει εξαίσια το πράσινο της πόλης, είδα για πρώτη φορά εκ του φυσικού τα δένδρα που εγώ ήδη ζωγράφιζα στην Ελλάδα", παρατηρεί κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας η ζωγράφος), κυριαρχεί εντέλει η αίσθηση της αισιοδοξίας και της απεριόριστης ελευθερίας, που, εκτός από την ίδια τη δημιουργό, αφορά εξίσου και το θεατή: η αυθόρμητη γραφή και το εύπλαστο ονειρικό στοιχείο, δίνουν το περιθώριο να ταξιδέψει η εικόνα πέρα από τα ίδια τα όριά της, να τοποθετηθεί εκεί όπου ο καθένας επιθυμεί, να ερμηνευτεί μέσα από μια διαδικασία αναρίθμητων δυνατοτήτων, επιβεβαιώνοντας την ίδια την ουσία της ζωγραφικής πράξης.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
"Αυτό που το βλέμμα 'αγγίζει' σε μιά τυχερή στιγμή,
μπορεί να σε ξεκουράσει για όλη την υπόλοιπη μέρα.
Δεν είναι πάντα απαραίτητο για να 'ταξιδέψεις' να κρατάς βαλίτσα!"
Β. Τρίγκα